Czas pracy to czas, w którym pracownicy pozostają do dyspozycji pracodawcy i pracują w ramach wyznaczonych im obowiązków w miejscu pracy lub w innym miejscu do tego wyznaczonym. By uznać, że pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy musi on najpierw stawić się w umówionym czasie w miejscu pracy z zamiarem jej wykonywania, powinien wolę tę wyrazić oraz posiadać zdolność zarówno psychiczną jak i fizyczną by pracę tę wykonać. Gdy pracownik spełnia te trzy przesłanki rozpoczyna się naliczanie czasu pracy.
W czas pracy wlicza się 15-minutowa przerwa wtedy, gdy pracownik wykonuje pracę ciągłą w ciągu 6 godzin dziennie.
WYMIAR CZASU PRACY | Najczęściej praktykowaną miarą czasu są godziny. Przeciętnie pracujemy w wymiarze 40 godzin w ciągu 5 dni w tygodniu. Pracę można jednak liczyć także w godzinach lekcyjnych, minutach czy dniach. Praca powyżej przewidywanego wymiaru czasu pracy to nadgodziny.
Wyróżniamy 3 wymiaru czasu pracy: dobowy, przeciętny tygodniowy oraz przyjęty w okresie rozliczeniowym.
Warto dodać, że święto przypadające na inny dzień niż niedziela obniża wymiar pracy o 8 godzin.
NORMA CZASU PRACY | O normie mówimy w przypadku maksymalnego czasu pracy, w jakim pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy w ciągu doby pracowniczej i tygodnia pracy. Normę reguluje się na podstawie Kodeksu pracy, który przewiduje normę dobową oraz tygodniową. Dobowa norma czasu pracy to liczba następujących po sobie godzin pracy w poszczególnych dniach pracy. Przeciętnie pracujemy 8 godzin na dobę. Istnieją grupy pracowników, są to chociażby pracownicy zakładów opieki zdrowotnej, dla których dobowa norma czas pracy wynosi 7 godzin 35 minut.
Innym istotnym pojęciem jest więc dobra pracownicza, która nie musi pokrywać się z dobą kalendarzową i może być ruchoma. Ważne, że są to 24 następujące po sobie godziny liczone od momentu rozpoczęcia pracy przez pracownika.
Okres rozliczeniowy to przyjęty przez dane przedsiębiorstwo przedział czasu, który pozwala zweryfikować czy praca wykonana przez pracownika mieści się w ramach przewidzianych dla niego norm czasu pracy.
Podsumowując, niezwykle istotne jest odróżnianie normy czasu pracy od wymiaru czasu pracy przy planowaniu i zarządzaniu czasem pracy pracowników w naszej firmie. Normy czasu pracy zakreślają górną granicę czasu pracy. Natomiast wymiar czasu pracy oznacza liczbę godzin, jaką pracownik zobowiązany jest przepracować na rzecz pracodawcy. Wymiar czasu pracy pracownika może być krótszy od normy czasu pracy, nie może być od niej jednak dłuższy.