Darowizną nazywamy przekazanie danego składnika majątku na rzecz drugiej osoby. Czynność ta rodzi obowiązek zapłacenia podatku od spadku i darowizn, co bywa dla części osób elementem zniechęcającym. Stawka podatku przewidzianego dla tego rodzaju umów waha się od 3 do 20 proc. kwoty przekraczającej kwotę wolną od podatku. Należy ją uregulować we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania Urzędzie Skarbowym. Mimo tego przykrego obowiązku darowizna pozostaje jedną z trzech najczęściej występujących w obrocie umów.
Darowizna należy do czynności cywilnoprawnych. Jest bezpłatnym świadczeniem na rzecz obdarowywanego, które zwiększa jego aktywa. Jeśli darczyńca nie postanowi inaczej, darowizna wchodzi w skład majątku tylko osoby obdarowanej, dzieje się tak także w przypadku małżeństwa. Obdarować można w zasadzie każdego każdym aktywem zarówno rzeczą ruchomą, jak i nieruchomością. Warto pamiętać, że skuteczne przekazanie darowizny w myśl prawa odbywa się w formie pisemnej.
NOTARIUSZ | W przypadku przekazania nieruchomości niezbędna jest pomoc notariusza. Akt notarialny jest wymagany pod rygorem nieważności. Potwierdzeniem własności posiadanej nieruchomości jest zarówno akt notarialny jak i odpis z księgi wieczystej.
PODATEK | Wysokość podatku od darowizny waha się od 3 do 20 proc. Stawka różnicowana jest względem stopnia pokrewieństwa pomiędzy obdarowującym a obdarowanym. Zwolnieniu od podatku podlegają bliscy krewni tacy jak: małżonkowie, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie. Podatek należy uregulować w ciągu 6 miesięcy od zaistnienia obowiązku podatkowego. W przypadku zwolnienia z obowiązku podatkowego do urzędu skarbowego należy również złożyć wniosek o zwolnieniu z niego – wniosek SD-Z2. Druk można przedłożyć za pomocą poczty, osobiście lub przez pełnomocnika. Dzięki profilowi zaufanemu możliwa jest także wysyłka elektroniczna. Za zwłokę w uregulowaniu podatku od darowizny przewidziane są odsetki.
Zgodnie z polskim prawem podatkowym istnieją 4 grupy podatkowe zróżnicowane względem stopnia pokrewieństwa:
0 grupa podatkowa: małżonek, zstępni (syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (matka, ojciec, dziadkowie),
I grupa podatkowa: zięć, synowa, teściowie
II grupa podatkowa: dalsi członkowie rodziny
III grupa podatkowa: najdalsi członkowie rodziny oraz osoby niespokrewnione
Poszczególne grupy charakteryzują zapisane w ustawie kwoty, po których przekroczeniu naliczany jest podatek. Dla grupy I jest to kwota 9637 zł, dla II 7276 zł, a dla III 4902. Darowizny o wartości nieprzekraczającej tych kwot nie podlegają opodatkowaniu. Pod uwagę brana jest tutaj wartość rynkowa otrzymanej darowizny.
Co interesujące to obdarowujący może cofnąć darowiznę posiłkując się zapisem o rażącej niewdzięczności obdarowanego. Podstawą prawną do takich czynności pozostaje dotychczasowe sądownictwo i praktyka prawnicza.