Szkoda w prawie cywilnym

Szkoda to uszczerbek na dobrach prawnie chronionych, może mieć zarówno charakter majątkowy, jak i niemajątkowy. Szkoda majątkowa jest mierzalna ekonomicznie. Szkoda, która dotyczy sfery niemajątkowej nazywana jest krzywdą. Przykładem krzywdy może być mobbing w pracy, za który poszkodowanemu należy się zadośćuczynienie. Nie doznał on bowiem uszczerbku na tle majątkowym (najczęściej), a to co ucierpiało to raczej jego kondycja psychiczna lub fizyczna.

Celem odszkodowania za poniesione szkody jest wyrównanie poniesionego uszczerbku. Można dokonać go na dwa sposoby albo przywracając stan sprzed doznania szkody, albo wyrównując poniesione straty w mierniku pieniężnym. Nie zawsze możliwe jest wyrównanie szkody przez przywrócenie stanu sprzed doznania szkody, zwykle bardziej popularną metodą jest wypłacenie odszkodowania w pieniądzu. Szczegółowy opis tej sytuacji można znaleźć w kodeksie cywilnym w artykule 363, gdzie mowa jest o:

 

Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

 

O wyborze formy naprawienia szkody decyduje poszkodowany. Ważne jest by odszkodowanie miało funkcję kompensacyjną i wyrównywało poniesione straty. W przypadku odszkodowania pieniężnego poszkodowany otrzymane pieniądze może spożytkować na dowolny cel.

Alternatywą dla odszkodowania pieniężnego jest restytucja naturalna, czyli przywrócenie stanu sprzed szkody, polega na zastąpieniu lub naprawieniu szkód, w myśl zasady, że niemożliwe jest cofnięcie zaistniałych szkód.