Bezwarunkowy dochód podstawowy to koncepcja, która pojawiła się w drugiej połowie XX wieku, idea jest głównie związana z postępującą robotyzacją stanowisk, które nie wymagają szerokich kompetencji od pracownika, a więc kurczącym się rynkiem pracy dla osób nie posiadających kwalifikacji do stosunkowo szybkiego przebranżowienia. Do dziś traktowana jest jako pieśń przyszłości a jako społeczny eksperyment budzi ambiwalentne emocje.
Jako społeczny eksperyment idea ta została zaimplementowana w Finlandii, gdzie projekt ten objął 2000 osób bezrobotnych (nie był więc to do końca projekt bezwarunkowego dochodu). Projekt rozpoczął się w 2017 roku i zakończył w 2019 roku. Rząd fiński nie wyraził chęci kontunuowania projektu. Szwajcaria w zorganizowanym referendum zmiażdżyła projekt wprowadzenia takiego rozwiązania stosunkiem głosów 77% przeciw do 23% za. Najdłużej działający program bezwarunkowego dochodu podstawowego istnieje na Alasce od 1982 roku.
Pomysł na realizację tego założenia pojawił się w ostatnim czasie także w Polsce, wywołując sporą dyskusję. Choć nieznane są źródła jego finansowania, wiadomo, że miałby objąć część gmin z województwa Warmińsko-Mazurskiego. Jego celem, według oficjalnych źródeł, jest likwidacja ubóstwa oraz nierówności społecznych. Przewidziano, że dla osoby dorosłej gwarantowany dochód podstawowy to 1200 zł, a dla dziecka 600 zł. W Polsce punktem odniesienia do ustalonej kwoty jest minimum socjalne obowiązujące w Polsce. Istotne jest to, że przyjmując bezwarunkowy dochód podstawowy jako rozwiązanie inne świadczenia socjalne nie będą już wypłacane, zastępuje on bowiem zasiłki i inne świadczenia.
Bezwarunkowy dochód oznacza, że przysługiwałyby on wszystkim bez żadnych specjalnych wymagań. Na Alasce jednym kryterium jest to, by osoba zamieszkiwała na terenie objętym świadczeniem dłużej niż rok i żyła. Dochód podstawowy to świadczenie pieniężne, które wpływa na konto niczym wypłata za pracę cyklicznie. Nie wymaga także biurokratycznej analizy faktycznego stanu danej osoby, można by więc przyjąć, że wydatki na administrowanie świadczeniami socjalnymi radykalnie by się zmniejszyły.
Warto wspomnieć, że proponowane rozwiązanie jest w fazie projektowej. Bezwarunkowy dochód podstawowy otrzymywałoby zgodnie z założeniami 5 tys. osób w wieku produkcyjnym z terenów pogranicza województwa Warmińsko-Mazurskiego przez dwa lata.