Bankowość islamska – co to jest?

Bankowość islamska jest powszechnie wykorzystywana w Iranie, Pakistanie, Zjednoczonych Emiratach Arabskich i wielu innych krajach. Na dniach, jak donoszą media, rosyjska Duma Państwowa wprowadziła ustawę o bankowości islamskiej na obszarach Dagestanu, Czeczenii, Baszkirii i Tatarstanu. Bankowość islamską wprowadzono w ramach eksperymentu, który ma potrwać dwa lata od 1 września 2023 roku do 1 września 2025 roku.

Na ogół bankowość islamska funkcjonuje w świadomości jako system bezodsetkowy, rzeczywistość jest jednak nieco bardziej skomplikowana.  Bankowość ta funkcjonuje w oparciu o zasady religii islamu, nierzadko mówi się, że funkcjonuje na zasadach prawa szariatu. Do najbardziej ogólnych zasad prowadzenia takiej bankowości należy między innymi pobieranie Zakatu, czyli daniny o charakterze charytatywnym. Płacą go podatnicy posiadający nadwyżki indywidualnego majątku, które to nadwyżki wypłacane są ubogim w formie danin. Nie należy także pobierać opłat (riba), które nie wynikają bezpośrednio z transakcji. Nie jest jednak tak, że islamskie banki nie pobierają odsetek w ogóle. Obowiązują opłaty za wykonane w bankach usługi, pozwala to bankom zarabiać na swojej działalności.

Umowa murabahy to alternatywa dla umowy kredytowej, kredyt nie jest znany w bankowości islamskiej. Murabaha to wsparcie otrzymywane przez klienta w celu sfinansowania danego przedsięwzięcia. Bank kupuje np. dom, a później odsprzedaje go klientowi w systemie ratalnym.

Bankowość islamska, jak potwierdzają ostatnie zmiany na rosyjskim rynku, nie działa na obrzeżach gospodarki, jest dość prężnie rozwijającą się gałęzią światowej gospodarki. Warto wspomnieć, że bankowość islamska działa także na obszarze Wielkiej Brytanii w formie nieco zliberalizowanej.