Akcyza to podatek pośredni nakładany na niektóre wyroby konsumpcyjne. Nakładana jest na dobra celem ograniczenia ich spożycia lub ze względu na akumulację zysku, stanowiąc tym samym stosunkowo łatwy środek zasilający budżet państwa.
Z akcyzą spotykamy się przede wszystkim przy kupnie wyrobów tytoniowych lub alkoholi – nie tylko wysokoprocentowych. Podlegają jej także produkty energetyczne i energia elektryczna.
Akcyza w Polsce pojawiła się już w dwudziestoleciu międzywojennym. W okresie PRL akcyza została zastąpiona podatkiem obrotowym. W 2004 roku opodatkowanie akcyzą zostały przekształcone do regulacji obowiązujących w Unii Europejskiej.
29 października 2021 r. Sejm zatwierdził nowelizację ustawy o podatku akcyzowym. Przewidziana podwyżka przewiduje zwiększenie akcyzy na wyroby tytoniowe i alkohol etylowy, piwo, wino. Podwyższenie akcyzy obejmie także produkty nowatorskie, do których należą płyny do e-papierosów.
Zmiany wysokości stawek akcyzy są zaplanowane na kolejne 5 lat (do 2027 roku) w harmonogramie opisywanym jako „mapa akcyzowa”, który ma być ogólnodostępny. Ów harmonogram ma wspomóc przedsiębiorców w przygotowaniu się na zmiany cen z odpowiednim wyprzedzeniem. Podobne rozwiązania wprowadzone są przez Czechy i Niemcy.